Hệ thống phòng không Buk-M3 của Nga hoạt động ở khu vực Kharkov. Ảnh: Spunik
Tên lửa đạn đạo chiến thuật ATACMS do Mỹ sản xuất đã được lực lượng Ukraine triển khai chống lại quân đội Nga nhiều lần. Hiện có nhiều suy đoán cho rằng những vũ khí này có thể sớm được sử dụng để tấn công sâu bên trong lãnh thổ Nga.
Theo đài Sputnik (Nga), khi Mỹ “bật đèn xanh” cho Ukraine sử dụng ATACMS cho các cuộc tấn công tầm xa nhằm vào Nga, hai câu hỏi được đặt ra đó là Kiev có đủ khả năng để thực hiện các cuộc tấn công này hay không và Nga có thể đối phó với chúng như thế nào?
Nga sở hữu hệ thống phòng không tiên tiến
Ông Alexei Leonkov - nhà phân tích quân sự kỳ cựu của Nga, biên tập viên của tạp chí Arsenal of the Fatherland - cho rằng nhiều hệ thống phòng không của Nga như Buk-M2, Buk-M3 và Tor-M2 đã đánh chặn thành công ATACMS nhiều lần.
“Các hệ thống phòng không của Nga có tỷ lệ đánh chặn rất cao. Trong khi hệ thống của chúng tôi sử dụng một tên lửa cho mỗi mục tiêu, thì hệ thống Patriot của Mỹ phải sử dụng hai tên lửa để hoàn thành cùng một nhiệm vụ”, ông Leonkov nói.
Phương Tây không có đủ tên lửa và bệ phóng tên lửa
Ông Leonkov cho biết mặc dù Mỹ và các đồng minh đã cung cấp vũ khí cho Ukraine, nhưng kho tên lửa ATACMS, Storm Shadow và Scalp được cung cấp cho Kiev còn rất ít.
“Ngay cả các lô chiến đấu cơ F-16 có thể được sử dụng để phóng tên lửa Storm Shadow cũng không đảo ngược được xu hướng này. Số lượng các vụ phóng đã giảm dần và hiện tại đã gần bằng 0”, ông nhận xét.
Ông Leonkov ước tính trước khi xung đột Ukraine leo thang vào tháng 2/2022, phương Tây sở hữu hơn 3.000 tên lửa ATACMS (bao gồm cả các bản nâng cấp). Do tất cả các tên lửa ATACMS đã được sử dụng hết trong cuộc xung đột Ukraine hoặc chỉ đơn giản là ngừng hoạt động do tuổi thọ cao, con số đó đã giảm xuống còn khoảng 1.500 đến 2.000.
Nhà phân tích quân sự của Nga nhận định ngoài việc thiếu tên lửa, Ukraine còn thiếu cả bệ phóng tên lửa.
Ông giải thích rằng vấn đề bắt nguồn từ thực tế là phương Tây chỉ cung cấp lượng rất hạn chế các hệ thống vũ khí có khả năng phóng ATACMS - chẳng hạn Hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao HIMARS, hay các hệ thống phóng MLRS và MARS. Trong khi đó, lực lượng Nga đã rất hiệu quả trong việc theo dõi các vũ khí này bằng cách sử dụng radar phản pháo và phá hủy chúng bằng hệ thống tên lửa chiến thuật của nước này.
ATAMCS “không phải viên đạn thần kỳ”
Tên lửa được phóng từ Hệ thống tên lửa chiến thuật Lục quân (ATACMS) tầm xa của Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Với quyết định “phá rào” của Mỹ, Ukraine hiện có thể tấn công các mục tiêu bên trong Kursk bằng loại tên lửa này. Theo đó, Kiev có thể sử dụng ATACMS nhắm vào các kho vũ khí và đạn dược, đường tiếp tế và căn cứ quân sự của Nga, điều này sẽ giúp quân đội Ukraine ở tiền tuyến được an toàn.
Diễn ra trước lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử Donald Trump vào tháng 1/2025, động thái này có thể là cách để tăng cường sức mạnh quân sự của Ukraine trước khi nước này buộc phải tham gia các cuộc đàm phán hòa bình. Nó cũng có thể có tác động về mặt tâm lý, nâng cao tinh thần ở Ukraine trong giai đoạn khó khăn.
Song các nhà quan sát cho rằng ATACMS không phải là “viên đạn thần kỳ” và lực lượng Nga đã giành được nhiều chiến thắng ở phía Đông. Vấn đề lớn của Ukraine là họ đang rất cần binh sĩ, bởi Kiev đang phải vật lộn để huy động thêm quân tham gia chiến đấu.
Ông Biden đã lần lượt gỡ bỏ các rào chắn cho phép Kiev sử dụng vũ khí tiên tiến hơn và tầm xa hơn nhằm vào Nga. Trong giai đoạn đầu của chiến dịch quân sự, ông đã ký cho phép Kiev sử dụng hệ thống HIMARS có thể bắn trúng mục tiêu cách xa tới 80km.
Trong hai tháng qua, cũng có những đồn đoán rằng Ukraine có thể đã được cấp phép tương tự để sử dụng tên lửa Storm Shadow do phương Tây cung cấp, có khả năng tương đương với ATACMS, nhằm vào các lực lượng bên trong lãnh thổ Nga.
Storm Shadow - tên lửa tầm xa do Pháp - Anh sản xuất dựa vào hệ thống dẫn đường của Mỹ. Do đó, Washington cần phải thống nhất về cách sử dụng chúng. Giới chuyên gia nhận định có thể quyết định của ông ông Biden về ATACMS hiện sẽ khuyến khích các đồng minh châu Âu trao cho Kiev thêm quyền tự do về việcp triển khai Storm Shadow. Các tên lửa này đủ mạnh để xuyên thủng các boongke và phá hủy các sân bay, và có thể nhắm mục tiêu chính xác.
Video Hệ thống tên lửa chiến thuật lục quân ATACMS phóng từ mặt đất (Nguồn: Reuters):