Phần lớn binh sĩ Ukraine đang tham gia chiến đấu với các lực lượng Nga trên tiền tuyến đều là đàn ông trung niên. Tờ The Times của Anh cho rằng vấn đề thể chất suy giảm của họ khiến việc lập kế hoạch quân sự trở nên khó khăn.
"Độ tuổi trung bình của một người lính trong một số tiểu đoàn của tôi là 45 tuổi. Ở độ tuổi này, việc thực hiện nhiệm vụ đã khó khăn, có người thậm chí còn không mang theo nổi đạn dược, áo giáp tới các vị trí chiến đấu. Nguồn nhân lực đang cạn kiệt, và chất lượng quân tiếp viện ngày càng đi xuống”, Dmitry Berlim, Chỉ huy Lữ đoàn 32 của quân đội Ukraine đang chiến đấu gần Kupyansk, nói.
Tờ The Times lưu ý rằng đây là một tình huống khác thường nếu so sánh với các cuộc chiến ở thế kỷ trước, khi phần lớn binh sĩ là nam giới hai mươi tuổi hoặc thậm chí trẻ hơn.
Một trong những lý do cho điều này, The Times trích dẫn một "làn sóng" tình nguyện viên gia nhập quân đội Ukraine trong những tuần đầu tiên nổ ra xung đột. Phần lớn trong số họ là nam giới ở độ tuổi trên 40. Nhiều người kỳ vọng rằng đơn vị của họ sẽ sớm được tăng cường thêm những tân binh trẻ. Hơn nữa, khi đó ít người tin rằng xung đột sẽ kéo dài như vậy.
“Tôi gần như suy sụp. Tôi tham gia ngay từ những ngày đầu tiên của cuộc chiến, nhưng tôi không thể chịu đựng được nữa. Nhưng khi những thanh niên trẻ hơn tham gia cùng chúng tôi ra mặt trận, họ cũng thường không thể chịu đựng được. Chúng tôi bị tấn công bởi tên lửa, máy bay không người lái. Chúng tôi chưa sẵn sàng cho việc này”, một người lính Ukraine 50 tuổi giấu tên cho biết.
Tuy nhiên, như The Times viết, không phải tất cả những người lính lớn tuổi đều là tình nguyện viên. Nhiều người đã được huy động và những người chỉ trích nói rằng một lượng lớn đàn ông lớn tuổi từ các vùng nông thôn đã phải ra mặt trận và "không có đủ tiền để trốn quân dịch".
Trước đó tờ Wall Street Journal của Mỹ cũng đưa tin rằng Ukraine đang cần xây dựng lại lực lượng đã bị thương vong của mình, vốn thường xuyên thiếu quân sau gần hai năm xung đột với Nga. Những người lính có quyết tâm cao nhất đã tình nguyện tham gia quân ngũ sớm. Ukraine hiện nay dựa vào quân dịch và đôi khi vào việc tuyển quân để bổ sung quân số. Trong khi đó, Nga có thể huy động lực lượng dự bị lớn hơn nhiều để bù đắp những tổn thất của mình.
Tuy nhiên, nhiều binh sĩ và nhà phân tích quân sự cho biết, một hệ thống quân dịch yếu kém không huy động được nhân lực hiệu quả, cung cấp số lượng và chất lượng binh sĩ cần thiết cho quân đội Ukraine.
Sự kết hợp giữa vấn đề tiêu cực (đút lót, chạy giấy tờ y tế giả để tránh quân dịch), miễn trừ và thận trọng về mặt chính trị đã khiến phần lớn tầng lớp trung lưu thành thị ở Ukraine không phải ra chiến trường. Trên chiến tuyến, một tỷ lệ lớn lính quân dịch là những người đàn ông trung niên, chủ yếu đến từ các làng mạc và thị trấn nhỏ.
Những người lính kỳ cựu đã chiến đấu từ năm 2022 - một số kể từ năm 2014, khi Nga lần đầu tiên tấn công vào miền Đông Ukraine - bày tỏ sự thất vọng rằng những tân binh thường đã qua tuổi có thể lực tốt nhất.
“Chất lượng của những người thay thế không tốt. Họ là những người dân nông thôn, tuổi từ 43 đến 50, đôi khi có vấn đề về sức khỏe”, một lính bộ binh giàu kinh nghiệm chiến đấu gần Avdiivka cho biết.
Những binh sĩ đã chiến đấu trong thời gian dài lưu ý rằng khi họ đi nghỉ phép ở các thành phố lớn như Kiev hay Dnipro, họ nhìn thấy những thanh niêng khỏe mạnh ở độ tuổi 20 và 30 thường xuyên lui tới các phòng tập thể dục, quán bar và nhà hàng sành điệu.
Một người điều hành máy bay không người lái thuộc lực lượng đặc biệt của Hải quân Ukraine, được biết đến với biệt hiệu Dobro, cho biết: “Chúng tôi không có sự huy động toàn diện của xã hội. Nhưng đó là điều cần thiết".
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gần đây cho biết quân đội đang đề nghị ông tăng thêm tới 500.000 quân. Ông Zelensky cho biết chưa có quyết định nào được đưa ra và gọi vấn đề này là “rất nhạy cảm”. Ông lưu ý, nhiều quân nhân đã chiến đấu lâu năm cũng sẽ phải xuất ngũ vào một thời điểm nào đó.
Việc tìm kiếm những tân binh mới đang tỏ ra đặc biệt khó khăn trong giai đoạn chiến tranh tiêu hao hiện nay ở Ukraine. Trong khi đó, sự ủng hộ ngày càng giảm của phương Tây dành cho Ukraine đang khiến tâm trạng của nước này trở nên u ám và khiến cuộc chiến ở tiền tuyến càng trở nên khó khăn hơn. Việc cung cấp vũ khí và đạn dược của phương Tây đã chậm lại đáng kể. Do đó, Nga đã giành được lợi thế rõ ràng về hỏa lực pháo binh, lĩnh vực mà Ukraine ở thế ngang bằng hồi đầu năm 2023.
Về mặt lý thuyết, Ukraine vẫn có một nguồn nhân lực tiềm năng dồi dào với vài triệu nam giới ở độ tuổi 20 và 30 chưa tham gia chiến đấu. Cho đến nay, quân đội Ukraine chưa tuyển nam giới dưới 27 tuổi, mặc dù Quốc hội đã cho phép giới hạn độ tuổi thấp hơn là 25. Các nhóm được miễn quân dịch bao gồm người chăm sóc người khuyết tật và công nhân trong các lĩnh vực then chốt.