Hàng nghìn người Ukraine đã phải đi sơ tán do xung đột. Ảnh: DW
Theo báo cáo của lực lượng biên phòng Ba Lan, cho đến nay, gần 8,1 triệu người Ukraine đã vượt biên sang Ba Lan và hơn 6 triệu người Ukraine cũng đã quay trở về quê hương.
Trong số 1,9 triệu người còn lại, một số đã chuyển đến nước khác trong EU, nhưng Ba Lan ước tính rằng hơn một triệu người Ukraine đã xác định Ba Lan trở thành nơi ở lâu dài của họ, do có đông cộng đồng người Ukraine và mối quan hệ ngôn ngữ giữa người Ukraine và người Ba Lan.
Những người di cư này đã được Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky khuyến khích ở lại qua mùa đông, vì các cuộc oanh tạc cơ sở hạ tầng liên tục của Nga khiến cuộc sống ở nước này ngày càng khó khăn.
Dòng người Ukraine sơ tán trên toàn châu Âu đã lên tới 7,8 triệu người, trong đó có 4,5 triệu người ở EU. Cho đến nay, Ba Lan là nước tiếp nhận số lượng lớn nhất trong tổng số người Ukraine sơ tán ở EU. Những người này đã có tác động sâu sắc đến xã hội và nền kinh tế của Ba Lan.
Ba Lan ước tính vào cuối năm 2022 sẽ chi 18 tỷ PLN (3,83 tỷ euro) để giúp đỡ những người Ukraine sơ tán, bao gồm chi trả phúc lợi, giáo dục cho trẻ em hoặc cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người tị nạn.
Trên thực tế, Ba Lan đã chi nhiều hơn để giúp đỡ người tị nạn, khi hàng trăm nghìn - nếu không muốn nói là hàng triệu người - đã thực hiện các hoạt động cứu trợ tư nhân, từ quyên góp tiền và các nhu yếu phẩm cho đến cho thuê căn hộ hoặc phòng trong thời gian dài.
Tuy nhiên, người Ukraine không chỉ là bên nhận. Hơn một triệu người tiêu dùng mới đã giúp thúc đẩy doanh số bán lẻ vốn đã giảm do lạm phát ở Ba Lan. Trong khi người tiêu dùng trung bình của Ba Lan cắt giảm chi tiêu vì thu nhập giảm, thì người Ukraine vẫn tiếp tục mua sắm.
Chi tiêu của người Ukraine cho quần áo, thực phẩm và các nhu yếu phẩm khác đã thúc đẩy doanh số bán lẻ của Ba Lan trong tháng 3 và tháng 4/2022. Doanh số bán hàng dệt may, quần áo và giày dép đã tăng 41,9% so với cùng kỳ vào tháng 3 trước khi tăng 121,4% so với cùng kỳ vào tháng 4, dữ liệu từ văn phòng thống kê GUS của Ba Lan cho biết.
Phải đến tháng 10/2022, lạm phát và suy thoái kinh tế mới ảnh hưởng đáng kể đến chi tiêu, nhưng những người tị nạn Ukraine dường như vẫn thúc đẩy doanh số bán hàng dệt may, quần áo và giày dép, cũng như dược phẩm và mỹ phẩm.
Mặt khác, dòng người sơ tán hơn một triệu người Ukraine có thể giúp giảm bớt các vấn đề xã hội của Ba Lan - nếu họ ở lại lâu dài - do tỷ lệ sinh thấp và già hóa dân số.
Những người này có thể làm tăng lực lượng lao động của Ba Lan và họ cũng được giáo dục tốt. Nghiên cứu của Đại học Lodz cho thấy có tới một nửa số người tị nạn Ukraine có trình độ học vấn cao.n
Bên cạnh đó, dòng người Ukraine sơ tán đã cải thiện thái độ của Ba Lan đối với người tị nạn, vốn đã bị chỉ trích trong làn sóng 2015 - 2016 từ Syria. Thái độ tích cực đã tăng 19 điểm phần trăm so với năm 2021, theo một cuộc thăm dò của Ipsos vào tháng 4 và tháng 5/2022. Tỷ lệ người Ba Lan ủng hộ quyền được tị nạn tăng từ 66% lên 85%.
Tuy nhiên, không phải tất cả người Ba Lan đều ủng hộ người tị nạn Ukraine trong bối cảnh tình hình kinh tế ngày càng xấu đi với lạm phát và giá năng lượng tăng vọt.
Trong một báo cáo, nhà xã hội học Przemyslaw Sadura và Slawomir Sierakowski nêu rõ: “Hầu hết những người được hỏi, đặc biệt là tầng lớp lao động, cho rằng những người tị nạn Ukraine có đặc quyền, đòi hỏi và được đối xử tốt hơn người Ba Lan".